 |
| Kay Nielsen |
 |
| Kay Nielsen |
O Αυγερινός και η Πούλια είναι ένα ξεχωριστό παραμύθι, για το περιεχόμενο και την πλοκή του, αλλά κυρίως για τον ρυθμό του, τη "μουσική" που κρύβει μέσα του και το ρυθμό που υπαγορεύει η αφήγηση του. Η τρίτη συμφωνία του Saint Sans, θα μπορούσε να δώσει νότες στις σκηνές φυγής και καταδίωξης των αδερφών που να τρέχουν να ξεφύγουν από τη μάγισσα - μάνα - μητριά. Αλλά και αργότερα στην αγωνία για την πιθανή μεταμόρφωση του μικρού αδερφού, στη συνομωσία της πεθεράς αλλά και στην τελική άναχώρηση για το ουράνιο στερέωμα.
Είναι μοναδικός ο ρυθμός του παραμυθιού που "παίζει" σε διάφορα ηχοχρώματα. Είναι η μουσική, ο ρυθμός του παραμυθιού που σε συνεπαίρνουν. Κάθε παραμύθι έχει ένα βασικό χαρακτηριστικό, μεταφέρει μια αίσθηση. Αυτό εδώ μεταφέρει μια αίσθηση φυγής. Μια μόνιμη "φυγή" από την μια κατάσταση στην άλλη: Τα παιδιά φεύγουν από το σπίτι, ξεφεύγουν από τη μάγισσα, περιπλανώνται σε ένα άγνωστο και εχθρικό τοπίο, φεύγουν και στέκονται στο δέντρο, από κει φεύγουν για το παλάτι, από κει καταδιώκονται και φεύγουν για τον ουρανό. Απίστευτη μουσικότητα σε αυτές τις διαρκείς φυγές.
Ο ουρανός είναι ένα σημείο αναφοράς μιας και το παραμύθι εκτυλίσσεται κατά το μεγαλύτερο μέρος στο ύπαιθρο, σε μεγάλες ανοιχτωσιές, σε δάση και σε λιβάδια. Η μυητική διαδικασία των δυο αδερφών πραγματοποιείται ανάμεσα στον ουρανό και τη γη, στη γη και τον ουρανό μέσα από την διαδρομή τους. Το παραμύθι θέτει ως θέμα: τη σχέση των αδερφών μέσα από μια αδερφική συνεξαρτητική αγάπη-ανάγκη-δεσμό.
Η εξαρτητική αυτή σχέση ανάμεσα σε αδέρφια είναι ένα κοινό θέμα σε όλους τους πολτισμούς. Τίθεται εδώ ένα ερώτημα: Τι είδους είναι αυτή η αδερφική αγάπη; Τι είναι αυτό που κρατά τα δυο αδέρφια τόσο ενωμένα;
Μένοντας στον άξονα του παραμυθιού η ιστορία των δυο αδερφών ίσως μας πηγαίνει στα σκοτεινά μονοπάτια μιας αιμομικτικής σχέσης. Το παραμύθι έχει συνδέθεί με μυθολογικά πρότυπα, κοινωνικά, ψυχολογικά, συμβολικά και άλλα... Ομως μάλλον είναι ένα παραμύθι που «φτιάχνει» για την αδερφική συμπόρευση στη ζωή, μια θέση στον Ουρανό. Η γη δεν μπορεί να την χωρέσει. Ειναι μια "σχέση" που μπορεί να μας αποσπάσει από το δικό μας προσωπικό ταξίδι και να μας παρασύρει στην ακινησία. Να θυσιάσει την προσωπική εξέλιξη, την προκοπή μας. Στη λαϊκή ψυχή, όπως και στη φύση ή μπορείς και προχωράς ή πίνεις από την πατημασιά του αρνιού και σέρνεσαι άβουλος, όσο ο «δυνατός» αδερφός προσπαθεί να ξεφύγει, φτιάχνοντας τη δική του ζωή, όπωςκάνει η Πούλια. Παρόλα αυτά η δυνατή αυτή, εξαρτητική αδερφική αγάπη τη γυρίζει πίσω, δεν μπορεί να ξεφύγει…
Ας σκεφτούμε όμως και ένα άλλο είδος εξάρτησης, οχι αυτή της αγάπης αλλά της ανάγκης. Πόσοι άνδρες έμειναν ανύπαντροι για τις αδερφές τους, πόσες γυναίκες μεγάλωσαν τα παιδιά της μάνας τους όταν ορφάνεψαν.... Πόσα αδέρφια στερήθηκαν τη μόρφωση, τις χαρές ακόμα και απλά πράγματα όπως τα ρούχα (που έδιναν οι μεγάλοι στους μικρούς…). Πόσα αδέρφια γεροκομήθηκαν στο τέλος μέσα στο πατρικό τους σπίτι γιατί έτσι τα έφερε η ζωή... (παντρεύτηκαν, χήρεψαν, χώρισαν και τώρα ζουν μαζί από ανάγκη και από αυτή την κοινή μήτρα που τους φιλοξένησε, την κοινή περιουσία πολλές φορές). Απλές καθημερινές ανθρώπινες ιστορίες στις οποίες έρχεται να δώσει το παραμύθι πνοή με επίκεντρο την αδερφική σχέση.
Είναι μεγάλο ζήτημα οι οικογνειακές σχέσεις και δη οι αδερφικές. Οι ιεροί επουράνιοι οικογενειακοί δεσμοί.
«Το αίμα νερό δεν γίνεται...»
Μαρία Παπανικολάου