«Φοράτε κάτι ιδιαίτερο; Έχετε κάποιο…κουστούμι;» με ρώτησαν τις προάλλες σε συζήτηση που είχα για μια σειρά παραστάσεων αφήγησης. «Όχι» απάντησα. Παρόλο που έχω κάποια ρούχα που μου αρέσει να φοράω όταν αφηγούμαι, βασικά όχι δεν έχω κάτι ιδιαίτερο.
Αμέσως σκέφτηκα τι φοράνε οι παραμυθάδες …
 |
| Χωρίς παραμυθένιο φόρεμα |
Καιρό ήθελα να αναφερθώ στο θέμα και να η ευκαιρία. Από τότε
που άρχισα να λέω ιστορίες σε κοινό δεν φόρεσα κάτι διαφορετικό από αυτά που
φοράω συνήθως, ακόμα και στις περιπτώσεις που αυτά μπορούν να χαρακτηριστούν «ρούχα
γραφείου». Ναι, δεν μπορώ να πω ότι ποτέ «έφτιαξα» μια φορεσιά για να αφηγηθώ.
Το σημαντικότερο όλων είναι να αισθάνεσαι άνετα. Να μη σε
πνίγουν τα ρούχα σου, αλλά και να μη σε …τρώνε, να μη σε κατασπαράζουν.
Σαν παχουλούλα φορούσα μικρή φαρδιά ρούχα. Δεν μου αρέσουν πολύ τα
φαρδιά ρούχα και ακόμα περισσότερο τα μάξι φορέματα. Δεν μου αρέσει το
ρομαντικό στυλ, δε μου πάει και περισσότερο θυμίζω σάκο με πατάτες παρά ένα
αέρινο πλάσμα …που λέει παραμύθια.
Τρελαίνομαι να βλέπω παραμυθούδες με φαρδιά αέρινα φορέματα,
μου αρέσει τόσο πολύ. Ειλικρινά. Ωστόσο, αυτό δεν «δουλεύει» για όλους. Κάθε
φορά που φόρεσα κάτι προσπαθώντας να δείχνω παραμυθού, ένιωσα τόσο άσχημα, που
όλη τη διάρκεια των παραμυθιών σκεφτόμουν στο πίσω μέρος του κεφαλιού μου ότι ήμουν
άβολα με αυτά που φορούσα. Κάποτε ήρθε μια αφηγήτρια που παρακολουθούσε μια παράστασή μου και μου είπε ότι η φούστα
που φορούσα ήταν στενή και ρώτησε πως μπορούσα να φοράω στενά ρούχα και όχι
φαρδιά παραμυθορούχα. Η αλήθεια ήταν πως η φούστα δεν ήταν τόσο στενή…απλά δεν
ήταν κάτι ριχτό και άνετο. Απάντησα πως ένιωθα πολύ καλά, μπορούσα να χειρίζομαι το διάφραγμα
μου άνετα και πάνω από όλα μου άρεσε αυτό το ρούχο και με την αποδοχή μου μέσα
σε αυτό νομίζω ότι έδωσα μια όμορφη παράσταση εκείνο το βράδυ.
Αλλά παρόλα αυτά μου έκανε τόση εντύπωση που άρχισα να
παρατηρώ πως αριστερά και δεξιά δημιουργούταν ένας κώδικας ένδυσης στην αφήγηση
που ήθελε τις αφηγήτριες χαμένες μέσα σε αεράτα μακριά φορέματα.
Ξαναλέω, μου αρέσει να βλέπω αυτό το στυλ, το χαίρομαι και
δε με ξενίζει καθόλου. Όμως δεν είμαι εγώ που μπορώ να το υποστηρίξω…σε καμία
περίπτωση. Ωστόσο, για να έρθω και στο
αρχικό θέμα δεν είναι λίγες οι φορές που συνάντησα την επιθυμία όσων ήθελαν να «κλείσουν»
μια παράσταση, να έχω ένα ξεχωριστό ρούχο (παραμυθένιο…) ή ένα σκηνικό.
Η επιθυμία αυτή, εξαφανιζόταν πάντα μετά τα πρώτα 5 λεπτά της
αφήγησης, ωστόσο πολλές φορές δέχτηκα ένα βλέμμα του τύπου «μακάρι να φορούσε
κάτι πιο…παραμυθένιο και εντυπωσιακό».
Αλήθεια, κάνουν τα ρούχα τον παραμυθά ή ο παραμυθάς τα
ρούχα; Το γνωστό ερώτημα της κότας και του αυγού. Το σίγουρο είναι πως σε μια
παραστατική τέχνη δεν μπορεί να παραβλεφθεί το ερώτημα.
*Δείτε σε βιβλία κοινωνικής ανθρωπολογίας τι φορούσε ο
παραμυθάς και πως ξεχώριζε.
Μετά από τόσα χρόνια προβληματισμού και παρατηρώντας τι
συνέβαινε κάθε φορά που το ρούχο με φορούσε και δεν το φορούσα, αποφάσισα να απενοχοποιηθώ
και φοράω αυτό που θεωρώ κομψό και όμορφο ανάλογα με την περίσταση και από πάνω
είμαι εγώ και όχι μια κάποια άλλη.
Έχω κάνει άπειρες αφηγήσεις με απλά καθημερινά ρούχα, με ένα τζιν
και μια μπλούζα και έχω αισθανθεί υπέροχα, χωρίς να έχω ανάλογες παρατηρήσεις
στο τέλος. Έχω κάνει και αφηγήσεις
φορώντας κάτι πιο εξεζητημένο ή φανταχτερό (φέτος στο Λαογραφικό της Κορινθου φορώ μια πουκαμίσα παραδοσιακή για λόγους εκπαιδευτικούς για παράδειγμα) και είναι πάλι εντάξει. Αυτό που δεν ανέχομαι είναι να μπαίνω σε καλούπια
αφηγηματικής ενδυματολογίας, μιλώ για μένα αποκλειστικά.
Θα μου πεις πολύς λόγος για το ρούχο βρε παιδί μου. Ναι, ξεκινώντας να λέω, θεωρούσα ότι δεν είναι σημαντικό. Στην πορεία είδα πως είναι εξαιρετικά σημαντικό για το κοινό που έρχεται να σε δει και για τα όσα λέγονται μέσα στην παράσταση χωρίς να «βγούνε από το στόμα».
Θα μου πεις πολύς λόγος για το ρούχο βρε παιδί μου. Ναι, ξεκινώντας να λέω, θεωρούσα ότι δεν είναι σημαντικό. Στην πορεία είδα πως είναι εξαιρετικά σημαντικό για το κοινό που έρχεται να σε δει και για τα όσα λέγονται μέσα στην παράσταση χωρίς να «βγούνε από το στόμα».
Το σώμα μας μιλάει και αφηγείται μαζί μας, κάποιες φορές
περισσότερο από εμάς. Γι αυτό λατρεύω τα παντελόνια. Αρκεί να είναι άνετα. Ο
ρυθμός περνάει και αντηχεί μέσα από το κορμί μας. Θέλω να φαίνεται. Τα ριχτά με
περιορίζουν, με πνίγουν.
Για τους άντρες αφηγητές είναι πιο εύκολο πιστεύω. Παντελόνι, πουκάμισο σε ό,τι χρώμα θέλουν και αγαπούν και τέλος.
Αλήθεια, έχετε αναρωτηθεί κάτι αντίστοιχο;
Πρέπει οι παραμυθάδες να φορούν κουστούμια; Μπορούν να λειτουργήσουν μέσα στην αφήγηση;
Στο εξωτερικό είδα αφρικανούς να αφηγούνται με παραδοσιακές
αφρικανικές στολές, είδα αφηγητές να αλλάζουν καπέλα και ρούχα επί σκηνής (δε
μου άρεσε, αποσπούσε την προσοχή), είδα αφηγητές στα κατάλευκα και στα
πολύχρωμα, ακόμα και στο απόλυτο μαύρο.
Πιστεύω πως το τι θα
φορέσει ένας αφηγητής είναι στο χέρι του και έχει να κάνει με το προσωπικό του
στυλ. Πέρα από τις δικές μου εμπειρίες, λατρεύω να πηγαίνω σε φεστιβάλ και να
βλέπω τις διαφορετικές και αλλόκοτες, περίεργες, τραβηγμένες αλλά και απολύτως casual επιλογές
των αφηγητών.
Κάθε αφηγητής είναι μια ιστορία από μόνος του. Και ανάμεσα στις ανάσες της ιστορίας που αφηγείται ξεπηδούν και ανάσες από την ιστορία που κουβαλάει ο ίδιος και αυτές οι ανάσες ακούγονται το ίδιο δυνατά με τις ιστορίες του πολλές φορές! Αυτό κάνει τον κάθε αφηγητή μοναδικό και την κάθε ιστορία διαφορετική στο στόμα και το σώμα διαφορετικών αφηγητών!
Καλές αφηγήσεις!
Μαρία Παπανικολάου
Δευτέρα 28 Απριλίου 2014