Όταν είδα πως η Μαρία η Κατσανούλη κάνει αφήγηση στα Τρίκαλα (και όχι μόνο φαντάζομαι), είπα: "Να για τη Μαρία να γράψω που λέει παραμύθια σε μικρούς και μεγάλους σε μια άλλη πολιτεία (όπως λέει και το παραμύθι), μακριά από την Αθήνα και τους πολλούς, παραμυθάδες της.
Έτσι λοιπόν, βρήκα τη Μαρία και της ζήτησα να απαντήσει σε μερικές ερωτήσεις για να την γνωρίσουμε καλύτερα και για να μας πει τι όμορφα πράγματα φτιάχνει για φέτος. Και η Μαρία ευγενικά μου απάντησε και έχω μεγάλη χαρά που κάνει τόσα όμορφα πράγματα και εξασκεί την τέχνη της αφηγησης και την απλώνει όπως μια καλή νοικοκυρά θα άπλωνε ένα καλοανοιγμένο φύλλο πάνω σε μια καλοφτιαχμένη πίτα!
Σε ευχαριστώ πολύ Μαρία για την εμπιστοσύνη και για την ευγένειά σου να μοιραστείς μαζί μου τις δραστηριότητές σου, ως αφηγήτρια.
Ερ. Πως μπήκες στα μονοπάτια της αφήγησης, πόσο καιρό
ασχολείσαι;
Απ. Στα μονοπάτια της αφήγησης μπήκα το 2007 με οδηγό τη Λίλη Λαμπρέλλη. Πάντα μου άρεσαν τα παραμύθια, αλλά κάποια
στιγμή θεώρησα τον εαυτό μου αρκετά μεγάλο και ντρεπόμουνα να ασχολούμαι με "παιδιάστικα"
πράγματα. Πάντα όμως αγόραζα σχετικά
βιβλία, μέχρι που πήγα στο σεμινάριο της Λίλης, στη Διάβαση και έκτοτε βούτηξα
μέσα στα παραμύθια. Στη συνέχεια
παρακολούθησα τα μαθήματα του 1ου κύκλου του Κέντρου Μελέτης και Διάδοσης Μύθων και Παραμυθιών, και ύστερα συμμετείχα σε
αποσπασματικά και σύντομα σεμινάρια με την Ανθή Θάνου, την Αγνή Στρουμπούλη και
τον Στέλιο Πελασγό. Γενικά, προσπαθώ,
όποτε μπορώ, να μαθητεύω κοντά σε παλαιότερους αφηγητές και να βαδίζω στο δρόμο
του παραμυθιού με αξιοπρέπεια και σεβασμό απέναντι στο παραμύθι. Πέραν της γοητείας που άσκησε και ασκεί η
αφήγηση αυτών των ιστοριών, τη ψυχή μου γοητεύει και η συμβολική προσέγγιση που
κάνει η Λίλη σε αυτές τις ιστορίες. Άρχισα
λοιπόν να λέω κι εγώ κάποιες ιστορίες πού και πού, όποτε τύχαινε, εδώ κι
εκεί. Από πέρυσι όμως, αφηγούμαι συστηματικά
σε μικρούς και μεγάλους, δεδομένου ότι επιμελούμαι το "Μύθι, Μύθι, Παραμύθι!"
που δραστηριοποιείται στα πλαίσια του Εργαστήριου Παραμυθιού που ίδρυσε το
Δημοτικό Θέατρο Τρικάλων.
Ερ. Τι είδους ιστορίες σου αρέσει να αφηγείσαι;
Απ. Μου αρέσουν πολύ τα μαγικά παραμύθια
και να τα αφηγούμαι και να τα ακούω αλλά και να προσπαθώ να τα ερμηνεύσω. Επίσης μου αρέσουν πολύ κάποιες ιστορίες
σοφίας και κάποιες ευτράπελες ιστορίες.
Στα παιδιά βέβαια, αφηγούμαι και κάποιες ιστορίες με ζώα.
Ερ. Οι άνθρωποι στην επαρχία πως αποδέχονται την τέχνη της
αφήγησης; Τα παιδιά είναι καλύτεροι δέκτες;
Απ. Οι άνθρωποι στην επαρχία, όπως εξάλλου πιστεύω
και οι περισσότεροι και στην Αθήνα, δεν διανοούνται ότι το παραμύθι μπορεί να
αφορά και τους ενήλικες. Ορισμένοι, δε,
νομίζουν ότι είναι μόνο για πολύ μικρά μάλιστα παιδιά. Εντούτοις, από μια άλλη σκοπιά θα έλεγα ότι
το κοινό της επαρχίας είναι και ένα πιο εύκολο κοινό σε σχέση με το κοινό της
Αθήνας, γιατί οι άνθρωποι δεν έχουν απομακρυνθεί τόσο πολύ από τη παράδοση. Όλο και κάποιος παππούς ή γιαγιά είναι κοντά
τους, οι οποίοι που και που λένε ιστορίες.
Σε ότι αφορά τώρα τα παιδιά, ευτυχώς, αυτά παραμένουν πολύ καλύτεροι
δέκτες, όχι όμως σε μεγάλο αριθμό. Η αφήγηση
βλέπετε δε στοχεύει στον εντυπωσιασμό, αλλά στο ταξίδι με τη φαντασία του
καθένα. Πολλά από τα σημερινά παιδιά της
"ηλεκτρονικής πραγματικότητας" δυσκολεύονται να έρθουν σε κάτι που
δεν έχει ούτε μία εικόνα έτοιμη! Η
κατάσταση όμως και στα παιδιά, αλλά και στους ενήλικες βελτιώνεται με το χρόνο
και όλο και περισσότεροι εξοικειώνονται και γοητεύονται ξανά από το λαϊκό παραμύθι.
Ερ. Νομίζεις πως τώρα με την κρίση το παραμύθι δίνει
παρηγοριά στους ανθρώπους;
Απ. Νομίζω πως τα παραμύθια είναι
απαραίτητα σε περιόδους κρίσης ιδιαίτερα για τους μεγάλους. Τα παραμύθια μιλάνε στη ψυχή του
ανθρώπου. Μιλάνε για ανησυχίες
πανανθρώπινες. Στους δύσκολους λοιπόν
καιρούς οι περιπέτειες του ήρωα λυτρώνουν τη ψυχή μας, είτε φωτίζοντας
μονοπάτια μέχρι τότε σκοτεινά, είτε γεννώντας την ελπίδα.
Απ. Φέτος συνεχίζω το "Μύθι, Μύθι, Παραμύθι"
με αφηγήσεις για μικρούς και μεγάλους και με ερμηνευτική προσέγγιση μόνο για
τους ενήλικες, μια φορά το μήνα, στα πλαίσια του Εργαστηρίου Παραμυθιού του
Δημοτικού Θεάτρου Τρικάλων. Στο τέλος
του Νοεμβρίου, πρόκειται να παρουσιάσω τα αποτελέσματα της περσινής δουλειάς του
"Μύθι, Μύθι, Παραμύθι" σε μορφή τύπου poster που θα εκτεθεί
στην Έκθεση του Συνεδρίου για τους
αδερφούς Grimm, που πραγματοποιείται στην Αθήνα. Στις Παράλληλες Εκδηλώσεις του ίδιου Συνεδρίου,
εντάσσεται και η προγραμματισμένη για τις 25 Νοεμβρίου, αφήγηση ιστοριών της
προφορικής παράδοσης που θα παρουσιάσω στη μουσική σκηνή-μπαρ
"Μακάρι" που βρίσκεται στην Αθήνα στην περιοχή Νεάπολη-Εξάρχεια. Συζητάμε, τέλος, για μια αφήγηση σε ένα εργαστήριο
Ζωγραφικής στα Τρίκαλα και μια δουλειά του εργαστηρίου στη συνέχεια πάνω στην
ιστορία, κάτι που, σε πειραματικό στάδιο, έγινε ήδη πέρυσι με το ίδιο
εργαστήριο. Αυτά είναι προς το παρόν τα
σχέδια, παραμένω συνεχώς ανοιχτή και διαθέσιμη για οτιδήποτε προκύψει, εφόσον
αυτό γίνει με χαρά και θετική διάθεση συνεργασίας.
Μαρία μου, σου εύχομαι να απλώσεις το παραμύθι στην περιοχή σου, να μάθουν την τέχνη μας και να την αγαπήσουν όλοι μέσα από τις αφηγήσεις και τις ιστορίες σου!
Καλές Αφηγήσεις!!!!!!!!!!!
Μαρία Παπανικολάου
7 Νοεμβρίου 2012